Niet alle ouders vinden het gemakkelijk: hun kind wijs maken in de wereld van seksualiteit en lichamelijke ontwikkeling. De één praat makkelijker over de onderwerpen die daarbij komen kijken dan de ander. Dat terwijl je als ouder positief kunt bijdragen in de seksuele ontwikkeling. Maar hoe dan?
Seksuele opvoeding, dit verstaan we eronder
Seksuele opvoeding is meer dan alleen het verhaal van de bloemetjes en de bijtjes. Seksuele opvoeding gaat over de ontwikkeling van jouw kind op seksueel gebied. In grote lijnen verloopt die ontwikkeling vanzelf, net zoals bijvoorbeeld de motorische- of spraakontwikkeling., waarbij het kind ook verschillende ontwikkelingsfasen doorloopt. Als ouder kun je wel op de ontwikkeling inspelen en hier kinderen op een ontspannen manier in begeleiden. Je kunt je kind onder andere helpen door:
- Leren grenzen aangeven
- Praten over je gevoel
- Omgaan met elkaar
- Informeren
Grenzen aangeven
Seksuele opvoeding gaat onder andere over het serieus nemen je grenzen. Moet jouw kind een zoen geven aan opa of oma bij het nemen van afscheid? Of is hierover gesprek mogelijk? Wat vind je kind fijn en wat niet? Is een high five geven ook een optie? Je kunt jouw kind helpen op een respectvolle manier grenzen aan te geven. Laat je kind ontdekken wat het wil! Wees je bewust hoe jij als ouder jouw eigen grenzen aangeeft en in hoeverre jij die van jouw kind serieus neemt. Leer te geven en te nemen.
Een mooi boek dat je samen met je kleuter hierover kunt lezen is het boek: ‘Nee!’ van Sanderijn van der Doef en Marian Latour.
Praten over je gevoel
In lijn met het grenzen aangeven ligt het praten over je gevoel. Door gevoelens bespreekbaar te maken leren kinderen zichzelf beter begrijpen. Dit doe je door als ouder zelf open te zijn over wat er in je omgaat. Daardoor wordt het praten over gevoelens normaal. Negatieve emoties horen daar ook bij. Erkenning en begrip van een ouder kan stress rondom gevoelens van angst of schuld wegnemen. Gedeelde smart is halve smart. De gevoelens zijn normaal, dat geeft rust.
Omgaan met elkaar
Je ontwikkelen in het aangeven van je eigen grenzen en luisteren naar je gevoel zijn belangrijke vaardigheden voor een gezonde seksuele ontwikkeling. Het legt een belangrijke basis van hoe je met respect met de ander en jezelf omgaat. Leer kinderen dus ook te luisteren naar grenzen van de ander. Zegt iemand ‘nee’ of ‘stop, houd op’; neem dit dan serieus en stop. Weet je het niet zeker? Vraag dan aan de ander of die iets wel of niet prettig vindt.
Het boek Maar hoe dan?! – Je lichaam is van jou gaat met informatieve stukjes tekst en leuke vragen in op grenzen aangeven, die van een ander respecteren en alles wat ertussenin ligt (vanaf 5 jaar).
Wanneer begin je met seksuele voorlichting?
Vanaf ongeveer een jaar ontdekken kinderen dat het aanraken van het geslachtsdeel een fijn gevoel geeft. Dit is onderdeel van een gezonde seksuele ontwikkeling. Praat erover wanneer je als ouders hier iets van ziet of merkt. Maak een gesprek over seksualiteit heel gewoon. Geef kinderen de ruimte om vragen te stellen. Hoe eerder je hiermee begint hoe gewoner en minder beladen het onderwerp wordt wanneer kinderen bij het ouder worden schaamtegevoelens kunnen krijgen over hun seksuele gevoelens.
Dé vraag…
Mama, hoe worden baby’s geboren? Veel kinderen komen op een gegeven moment, meestal rond het zesde levensjaar met deze vraag. Geef antwoord op wat je kind vraagt, eerlijk en passend bij de ontwikkelingsfase van het kind. Check of het tevreden is met het antwoord of dat het meer wil weten. Sommige kinderen stellen de vraag nooit. Je kunt dan als ouder het onderwerp beginnen door een boek over het onderwerp voor te lezen.
Een goede tip voor kinderen tussen vijf en zes jaar is dan: Allereerste infoboek – Seksuele opvoeding van Isabelle Fougere.
